Odpieluchowanie – kiedy i jak zacząć?
Dawniej trening nocnikowy zaczynał się wcześniej było to spowodowane rodzajem pieluszek- tetrowe- wielorazowe co wpływało na:
-inne odczucia dzieci – świadomość bycia mokrym większa niż przy wchłaniających mocz jednorazówkach
– motywacja mam-piorących i prasujących tetry.
Warto zwrócić uwagę na oznaki gotowości dziecka do odpieluchowania. Pojawiają się między 4-36 m.ż.
Można wymienić ponad 20 takich sygnałów, najważniejsze to:
– zwiększenie pojemności pęcherza– czyli coraz dłuższe momenty (min 2h) w ciągu dnia z suchą pieluszką (wstanie z drzemki). Pojemność wzrasta między 18 a 24 m.ż. Kontrola pęcherza ze świadomością całkowitego jego opróżniania pojawia się przeciętnie w okolicach 18m.ż. a znacząco między 2-3 r.ż. (wg Brazeltona badania z 62 r. Mielinizacja ścieżek piramidowych do pęcherza i jelita nie jest ukończona przed 12-18 m.ż.),
– świadomość wypróżnienia się sygnalizowana słowami, wyrazem twarzy albo przez szukanie intymnego miejsca do załatwienia się, chowanie, żeby zrobić kupkę, zmiana zachowania przed zrobieniem siku (wiercenie, zaciskanie nóg, dotykanie pieluszki),
– odczuwanie dyskomfortu po zrobieniu kupki lub siusiu- przez komunikowanie, że chce być przebrane,
–komunikowanie prostych potrzeb fizjologicznych (jestem głodny, za ciepło lub tuż przed, że chce kupkę lub siusiu),
–znajomość słownictwa związanego z odpieluchowaniem (pielucha, siusiu, kupka etc) i zainteresowanie tematem, że chce posiedzieć choćby w ubraniach na nocniku, podąża za Tobą, gdy korzystasz z toalety i ciekawi je to, czasem kusi wizja dorosłych majtek a nie pieluchy,
-stabilne siadanie i wstawanie, chodzenie bez pomocy, podstawowe umiejętności związane ze zdejmowaniem i podciąganiem spodni (ta umiejętność jako ostatnia nabywana, a jeśli opiekun będzie pomagał – niekonieczna dla powodzenia procesu).
To, kiedy zacząć?
Im młodsze dziecko tym dłużej trwa nauka. (zależy od gotowości rodzica do jeżdżenia na mopie :).
Czasami od 18 miesięcy taka nauka trwa nawet 16 miesięcy -badania pokazują niewiele korzyści z odpieluchowania przed 27 m.ż. (2 lata i 3 m-ce)
Najpewniejsze jest pierwsze lato po drugich urodzinach!!!(czyli jeśli dziecko urodziło się w sierpniu poczekać nawet na cieplejsze miesiące wiosenne.)
Czy warto się spieszyć?
Dane konsekwencji wczesnego odpieluchowania nie są jednoznaczne. Jeśli przebiega to w pozytywnej atmosferze bez straszenia lub karania za wpadki nie ma ono negatywnego wpływu na zdrowie psychiczne i fizyczne dziecka.
Eksperci nie są zgodni czy i jaki konkretnie wiek odpieluchowania ma związek z późniejszym kontrolowaniem zwieraczy.
Fizjoterapeuci zwracają uwagę, że dzieci niegotowe do odpieluchowania, ale chętne do współpracy w tym temacie z rodzicami zaczynają używać innych grup mięśniowych niż powinny- co może mieć negatywny wpływ na pracę mięśni dna miednicy (OLGA Trybel/Fizjolady).
Jednym z negatywnych objawów zbyt wczesnego odpieluchowania są zaparcia – pojawić się mogą w pierwszych 6 m-cach od odpieluchowania. Czasami w takiej sytuacji pomaga powrót do pieluszki w celu zdjęcia stresu z dziecka.
Odpieluchowanie w żłobku.
Jeśli dziecko zaczęło chodzić do żłobka i widzimy jego gotowość warto porozmawiać z opiekunkami w celu ustalenia wspólnej drogi. Dobrze, kiedy proces odpieluchowania przebiega w domu i żłobku.
W młodszych grupach panie sadzają dzieci co jakiś czas na nocniku by przyzwyczaić je do tego sposobu załatwiania potrzeby. Robią to najczęściej po posiłkach i przed spaniem.
W starszych grupach powyżej 2 r.ż. można już puszczać dzieci w majteczkach-po ustaleniu z rodzicami- trudniejsze jest odzwyczajenie od pieluszki tylko w żłobku, ponieważ opiekunka ma kilkoro- kilkanaście dzieci do zaopiekowania- stąd potrzebna jest współpraca rodziców z opiekunkami.
Najlepsza pora to wiosna i lato- ciepłe miesiące- warto duży zapas ubranek przynosić do żłobka – z czasem ubranek na zmianę będzie mniej potrzebnych.
Panie dopytują czy dzieci nie chcą siusiu- dosyć często. Zakładane są pieluszki do spania i podczas spaceru, kiedy jest zimno- opiekunki już znają swoich wychowanków i wiedzą, które już dłużej wytrzymuje bez siusiania.
Bacznie też obserwują mowę ciała– malec na chwilę przestaje się bawić, łapie się za pupę, chowa w kąt. Wtedy warto wysadzić dziecko, aby „wyprzedzić „wypróżnianie.
Ważne, aby pamiętać:
To dziecko decyduje, kiedy chce siedzieć i kiedy chce korzystać z toalety.
Dorośli nie mogą zmuszać czy nakazywać co najwyżej zachęcać.
Jedno dziecko będzie się panicznie bało nocnika, inne będzie chciało na nim siedzieć non stop – tu rola opiekunów, aby przedstawić tę nową sytuację w przyjacielski sposób.
Dziecku w żłobku jest łatwiej, ponieważ uczy się od innego dziecka. Pamiętajmy, aby trening nie przysłonił innych czynności w ciągu dnia.
Dajmy im odpocząć od nocnika – przerwa pozwala na zaciekawienie a nie znudzenie.
Nocnik- konkretnie w łazience– później dziecko może zapamiętać, że może robić kupkę w salonie, w łazience- w wannie czy pod prysznicem, na dywanie i dziwi się czemu rodzic się tym nagle niepokoi.
Nie wolno dziecka karcić słownie czy fizycznie- absolutnie. Pokazujemy w sposób przyjazny a nie wymuszony i agresywny.
Pomocne w odpieluchowania bywają książeczki np.:
Ale kupa! Co masz w pieluszce? – Guido van Genechten,
Kicia Kocia Na nocniku – Anita Głowińska
Tosia i Julek robią siku (nie) tacy sami – Boćko-Mysiorska Magdalena
Czyj to nocnik? -Zbigniew Dmitroca
Nocnik nad nocnikami. Chłopiec / Dziewczynka – Frankel Alona
Bibliografia:
Toilet training-The Brazelton Way, Brazelton t. Berry; 2004 r.
www.wymagajace.pl/odpieluchowanie-cz-i-kiedy-zaczac/
Karla Orban RB – zaparcia nawykowe i moczenie – konferencja dla profesjonalistów- 2020
