Skoki rozwojowe niemowlaka i dwulatka

Twoje dziecko nagle zaczęło marudzić, płakać, stało się rozdrażnione? To może być skok rozwojowy, czyli ważny etap w rozwoju. W pierwszym roku życia niemowlę przechodzi 7 takich skoków. Kolejne czekają na dwulatka.

Autor: Agnieszka Majchrzak

Dziecko rozwija się skokowo. Możesz być zaskoczona, kiedy nagle z dnia na dzień nabywa nowych umiejętności. W dodatku – kilku naraz. Przedtem jednak bywa wyjątkowo marudne. To skoki rozwojowe. Gdy niemowlę nagle zaczyna gorzej spać, chce być ciągle na rękach, dużo płacze, możesz się przygotować, że wkrótce nastąpi zmiana w jego rozwoju. Podpowiadamy, ile skoków czeka cię w pierwszym i drugim roku życia dziecka i jakie osiągnięcia przyniosą.

Skoki rozwojowe: co to takiego?

To okresy intensywnego rozwoju dziecka. W ich trakcie maluch zdobywa nowe umiejętności. Występują u wszystkich prawidłowo rozwijających się dzieci. Pierwszy pojawia się około 5. tygodnia po narodzinach, ostatni – około 20. miesiąca (u wcześniaków tygodnie liczymy od planowanego terminu porodu, a nie rzeczywistego). Skoki rozwojowe są efektem intensywnego rozwoju układu nerwowego – w 1. i 2 roku życia dziecka tworzy się najwięcej połączeń nerwowych.

Zobacz, jak dziecko stawia pierwsze kroki. Nasz ekspert tłumaczy, przez jakie etapy w nauce chodzenia dziecko powinno przejść.

Czy to skok rozwojowy?

Skoki rozwojowe poprzedzają zmiany w zachowaniu. Dziecko, u którego ma wystąpić skok:

• trudniej zasypia
• głośniej i częściej płacze
• marudzi
• jest rozdrażnione
• mniej aktywne
• potrzebuje większej uwagi rodzica.

Gdy dziecko jest młodsze, okresy poprzedzające skoki rozwojowe trwają krócej – jedynie kilka dni. Gdy dziecko jest starsze, wydłużają się nawet do kilku tygodni.

Jakie skoki rozwojowe przechodzi niemowlę?

W pierwszym roku życia można wyróżnić siedem skoków rozwojowych. Podajemy harmonogram ich pojawiania się i opisujemy, jakie zmiany w rozwoju niemowlaka przynoszą.

Pierwszy skok rozwojowy: 5 tydzień życia

Pierwszy skok rozwojowy pojawia się, gdy niemowlę kończy 1. miesiąc. Dziecko intensywniej zaczyna odbierać świat wszystkimi zmysłami. To może wywołać w nim przerażenie i strach. Wcześniej dobrze działały tylko dotyk, słuch i węch. Dziecko potrzebuje teraz więcej bliskości. Może być płaczliwe, ale kiedy oswoi się z nowymi wrażeniami, wszystko wróci do normy. W wyniku skoku rozwojowego możesz zauważyć, że:

• uważnie się przygląda
• zwraca baczną uwagę na dźwięki
• jest bardzo wrażliwe na zapachy
• płacze ze łzami
• zaczyna się uśmiechać

To może ci się przydać:

 Drugi skok rozwojowy: 7–9. tydzień życia

W połowie 2. miesiąca przychodzi drugi skoku rozwojowy. To czas, kiedy niemowlę zaczyna lepiej rozróżniać dźwięki, zapachy i smaki. Odkrywa też swoje dłonie. Często je obserwuje Interesuje się twarzami mamy i taty. Przygląda się im i obserwuje mimikę. Na tym etapie rozwoju maluch:

• bawi się rączkami
• przygląda się twarzom
• interesuje je muzyka
• zaczyna głużyć

Trzeci skok rozwojowy: 11–12. tydzień życia

3 miesięczne niemowlę staje się wrażliwsze na detale. Zauważa szczegóły, których dotąd nie widziało i nie słyszało, np. potrafi wyłapać różnice w tonie głosu mamy i taty. Emocje rodziców udzielają się dziecku i mogą budzić w nim niepokój i strach. Maluch odkrywa możliwości swojego głosu i bardzo chce poznawać świat:

• piszczy, pokrzykuje
• śmieje się
• wkłada wszystko do buzi
• potrafi skoordynować ruchy oczu i głowy
• ogląda się za zabawkę w ruchu i chodzącą osobą

 Czwarty skok rozwojowy: 14–19. tydzień życia

W tym czasie niemowlak zaczyna rozumieć zdarzenia, które po sobie następują: wie, że gdy potrząśnie grzechotką, ta wyda dźwięk. Dziecko jest też coraz sprawniejsze:

• potrafi wyciągnąć rączkę po zabawkę i złapać ją
• reaguje na swoje imię i odbicie w lustrze
• może parsknąć śmiechem
• cmoka, puszcza bańki ze śliny
• wydaje okrzyki radości

To ci się przyda:

Piąty skok rozwojowy: 22–26. tydzień życia

Okres poprzedzający ten skok rozwojowy może trwać nawet cztery tygodnie. W tym czasie u dziecka pojawia się lęk separacyjny. Niemowlę zauważa fizyczną odległość pomiędzy przedmiotami i osobami. Płacze, gdy widzi, że mama znika z pola widzenia, wykazuje niechęć w stosunku do osób obcych. W trakcie tego skoku dziecko ma słabszy apetyt i śpi niespokojnie. Dzięki nowym osiągnięciom rozwojowym dziecko:

• boi się obcych
• chętnie ogląda ilustracje w książeczkach
• wodzi wzrokiem z jednego obrazka na drugi
• próbuje robić „pa pa”
• samo siada
• chwyta przedmioty dwoma paluszkami (chwyt szczypcowy)

To może ci się przydać:

Szósty skok rozwojowy: 33–37. tydzień życia dziecka

U niemowlaka rozwija się inteligencja. Dziecko zaczyna dostrzegać podobieństwa pomiędzy przedmiotami i zdarzeniami. Dostrzega, że rzeczy mają wspólne cechy np. brzmią lub pachną podobnie. Na tym etapie dziecko zaczyna również przejawiać własne poczucie humoru. W efekcie tego skoku niemowlę:

• potrafi samo zacząć zabawę
• przytula i pociesza misia lub lalkę
• robi miny do swojego odbicia w lustrze
• znajduje przedmioty o podobnym kształcie
• próbuje raczkować
• może okazywać zazdrość o rodzica

To może ci się przydać:

Siódmy skok rozwojowy: 41–46. tydzień życia dziecka

Roczne dziecko zaczyna rozumieć sekwencję prostych wydarzeń. Podczas zabawy chętnie się wspina, umie dopasować kształty zabawek, szuka przedmiotów, które ktoś dla niego ukrył lub sam chowa i chce, by je znaleźć.

• umie naśladować głosy zwierząt,
• może mówić kilka słów,
• chętnie mówi „nie”, gdy nie chce czegoś zrobić
• uczy się chodzić
• próbuje rysować
• zachęca rodzica do zabawy.

To może ci się przydać:

Skoki rozwojowe w drugim roku życia

Drugi rok życia to okres kolejnych ważnych zmian w życiu dziecka. Dwulatek staje się coraz bardziej ruchliwy i ciekawy świata, a opieka nad nim staje się coraz większym wyzwaniem dla rodzica. Okres ten kończy słynny bunt dwulatka. Oglądając naszą tabelę skoków rozwojowych w drugim roku życia nie zapominaj, że dziecko rozwijają się indywidualnie. Nie wszystkie zdobywają te same umiejętności w podobnym czasie. Jeśli coś cię niepokoi, porozmawiaj o tym z pediatrą na najbliższej wizycie albo umów się z dzieckiem do psychologa dziecięcego.