Otyłość to nie defekt estetyczny, problem wizualny, ale to poważna choroba przewlekła wymagająca leczenia. Jest ona najpowszechniejszą chorobą cywilizacyjną, której towarzyszy aż 270 powikłań zdrowotnych.

Częstość występowania otyłości u dzieci dramatycznie wzrosła w ciągu ostatnich dziesięcioleci na całym świecie, również w Polsce.

Instytut Żywności i Żywienia wskazuje, że największy odsetek dzieci z otyłością występuje w województwie mazowieckim (32%).

Większość otyłości w wieku dorosłym ma swoje początki w dzieciństwie, co sprawia, że otyłość jest problemem pediatrycznym i okresem, w którym należy podejmować interwencje. Zaobserwowano, że około 40% dzieci z nadwagą będzie nadal przybierać na wadze w okresie dojrzewania, a 75-80% otyłych nastolatków stanie się otyłymi dorosłymi.

Jedną z przyczyn występowania otyłości jest rozwijająca się technologia, szczególnie urządzenia techniczne, które zastępują wysiłek fizyczny m.in.: nieograniczony dostęp do telewizora i komputera, zastępuje często zabawy i gry wymagające aktywności fizycznej itd. Kolejną przyczyną jest sposób odżywiania się – łatwy dostęp do przetworzonej, wysokokalorycznej, bogatej w tłuszcze i cukry proste żywności, zwiększanie objętości posiłków, nieregularność spożywania posiłków, ich opuszczanie lub częste podjadanie kalorycznych przekąsek. Rozwojowi otyłości sprzyjają także sytuacje stresowe i problemy emocjonalne, takie jak konflikty w szkole czy w rodzinie.

Otyłość może prowadzić do wielu nieprawidłowości już w okresie dziecięcym, jak również może być początkiem chorób, w szczególności sercowo-naczyniowych w przyszłości. Do najczęstszych problemów związanych z otyłością można zaliczyć: zaburzenia gospodarki lipidowej, cukrzycę typu 2, insulinooporność; nadciśnienie tętnicze; stłuszczenie wątroby, bezdech senny; zaburzenia kostno-stawowe związane z przeciążeniem kości i mięśni oraz inne. Nadmierne obciążenie układu kostno-stawowego i aparatu mięśniowego powoduje częstsze występowanie u otyłych dzieci uszkodzenia płytki wzrostowej i złuszczenia głowy kości udowej, chorobę Blauta, płaskostopie, szpotawość bioder, koślawości kolan, skoliozy, dolegliwości bólowe ze strony kręgosłupa i kończyn dolnych.

Dlatego tak ważne jest abyśmy zapobiegali nadmiernej masie ciała u dzieci, a jeżeli już wystąpi abyśmy podejmowali bezzwłoczne działania identyfikujące zagrożenia i wdrażali odpowiednie działania tj.: zmiana sposobu odżywiania, zwiększenie aktywności fizycznej, wsparcie psychologiczne oraz edukację całej rodziny.

Dzięki wspólny działaniom rodziców, opiekunów, szkoły oraz służby zdrowia we współpracy z samorządem możemy pomóc dzieciom, aby były bardziej zdrowie i szczęśliwe oraz uniknięcia wielu problemów zdrowotnych będących konsekwencją nadwagi i otyłości w dzieciństwie i w dorosłym życiu.

lek. med. Czesław Ducki